12 października w Odolanowie odbyły się uroczystości pogrzebowe ośmiu żołnierzy oddziału polskiego podziemia niepodległościowego kpt. Jana Kempińskiego ps. „Błysk”. Wchodził on w skład Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Ochotniczej „Warta”, która działała również na terenie powiatu krotoszyńskiego.

WSGO „Warta” była największą grupa polskiego podziemia niepodległościowego, walczącą z władzą komunistyczną na terenie województwa wielkopolskiego. Należeli do niej żołnierze byłej Armii Krajowej.

Jak podaje Instytut Pamięci Narodowej, 76 lat temu – 22 października 1945 r. – oddział Jana Kempińskiego opanował Odolanów. W miasteczku rozbrojono posterunek Milicji Obywatelskiej, zajęto pomieszczenia ratusza, a pieniądze zabrane z miejskiej kasy zostały rozdane mieszkańcom na wiecu zorganizowanym na rynku miejskim. Podczas odwrotu pod Odolanowem doszło do półtoragodzinnej walki pomiędzy oddziałem a ścigającą go grupą operacyjną NKWD/KBW/UB, mająca dwukrotną przewagę liczebną. Odział „Błyska” został rozbity. Według różnych źródeł śmierć ponieść mogło nawet 24 partyzantów.

Rannemu dowódcy udało się uciec. Część ciał zabitych zabrali ich bliscy i pochowali w rodzinnych mogiłach. Według relacji wielu świadków ciała pozostałych funkcjonariusze służby bezpieczeństwa potajemnie ukryli na odolanowskim cmentarzu.

W 2019 r. prace Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN skupiły się na terenie położonym wzdłuż ogrodzenia cmentarnego, gdzie – według zeznań okolicznych mieszkańców – pierwotnie mieli być pochowani polegli żołnierze. Wówczas jednak nie natrafiono na ich szczątki. Rok później prace prowadzono w obrębie rzekomo symbolicznego Grobu Powstańców Wielkopolskich i Żołnierzy Podziemia Niepodległościowego. Ujawniono szczątki ośmiu osób. Sposób ułożenia szkieletów w grobie i cechy biologiczne oraz charakter urazów wskazywały, że prawdopodobnie natrafiono na poszukiwanych żołnierzy. Odnaleziono przy nich liczne artefakty, tj. guziki wojskowe i inne fragmenty umundurowania, grzebień oraz łuski od amunicji typu Mauser.

12 października w Odolanowie przeprowadzono symboliczne uroczystości pogrzebowe ośmiu znalezionych żołnierzy. Wzięli w nich udział przedstawiciele władz samorządowych, parlamentarzyści, wicewojewoda Aneta Niestrawska, poczty sztandarowe, stowarzyszenia patriotyczne, środowiska kibiców Lecha Poznań i asysta wojskowa, Ceremonię rozpoczęła Msza święta, którą odprawił ksiądz Krystian Szenowski. Przypomniano tragiczną historię żołnierzy niezłomnych, którzy po zakończeniu II wojny światowej walczyli z opresyjną władzą komunistyczną. Po mszy w kondukcie pogrzebowym odprowadzono trumny żołnierzy na odolanowski cmentarz. Na miejscu spoczynku zaproszeni goście złożyli wiązanki kwiatów, odpalono symboliczne race, a żołnierze 16 Batalionu Remontu Lotnisk z Jarocina oddali salwę honorową. Głos zabrał także Włodzimierz Kempiński – najmłodszy brat „Błyska”, który opowiedział o represjach, jakie spotkały jego rodzinę ze strony władz PRL-u.

Jan Kempiński ps. „Błysk” urodził się 4 lutego 1921 r. w Jaskółkach w powiecie ostrowskim. W grudniu 1939 r. włączył się w działalność konspiracyjną w ramach Związku Walki Zbrojnej. W 1940 r. został wywieziony na roboty w głąb Niemiec. W Westfalii, jako członek plutonu budowlanego, zaangażował się w działalność sabotażową, za co w 1943 został aresztowany i poddany ciężkiemu śledztwu. Skazano go na deportacje do obozu koncentracyjnego Dachau, z którego zdołał po pewnym czasie uciec. Przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa i wstąpił do Armii Krajowej, przybierając pseudonim „Błysk”. W jej szeregach walczył na terytorium Kielecczyzny w oddziale kpt. Eugeniusza Kaszyńskiego ps. „Nurt”. Za zasługi w Górach Świętokrzyskich został czterokrotnie odznaczony i przeniesiony na Lubelszczyznę do konspiracyjnej Wyższej Szkoły Wojskowej. Po jej ukończeniu skierowano go do oddziału por. Stefana Dębickiego ps. „Kmicic”, a następnie do OP 7 kpt. Bolesława Flisiuka ps. „Jarema”.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej na teren Lubelszczyzny „Błysk” postanowił się ujawnić i 1 sierpnia 1944 r. wstąpił do Milicji Obywatelskiej. Po dwóch tygodniach dokonał dezercji i wrócił do działalności konspiracyjnej, a w czerwcu 1945 r. wstąpił do WSGO „Warta”. Stworzył oddział partyzancki, który przeprowadzał akcje sabotażowe przeciwko władzy komunistycznej na terenie kilku powiatów południowej Wielkopolski, m.in. ostrowskiego i krotoszyńskiego. 17 grudnia 1945 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Sąd skazał go na karę śmierci, którą wykonano 21 czerwca 1946. Miejsce jego pochówku do dzisiaj pozostaje nieznane.

MICHAŁ KOBUSZYŃSKI