Na terenie dworku w Cieszkowie zorganizowano niezwykły festyn rodzinny pod nazwą „Śladami Katarzyny Sapieżyny – dobrej Pani Cieszkowa”. Wydarzenie zgromadziło mieszkańców i pasjonatów historii, a odbyło się dzięki inicjatywie Działaj Lokalnie – „Cieszkowianie dbają o swoją historię”, we współpracy z gminą i wieloma innymi podmiotami.

Festyn rozpoczął się od intrygującej inscenizacji historycznej „Tajemnice burzliwego życia Katarzyny Sapieżyny”, przygotowanej przez Milicką Grupę Rekonstrukcyjną. Potem odbył się spacer po Cieszkowie z przewodnikiem – historykiem i pasjonatem, Zbigniewem Mroczkiem. Podczas tej wyjątkowej wędrówki uczestnicy mogli dowiedzieć się wielu ciekawostek z bogatej przeszłości tej miejscowości. Członkowie Milickiego Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego „Dolina” przygotowali wystawę unikalnych przedmiotów, które stanowią ważną część dziedzictwa kulturowego naszego regionu.

W trakcie festynu ogłoszono także wyniki konkursu literackiego i degustowano lokalne potrawy. Można było spotkać się z Katarzyną Georgiou, która podzieliła się refleksjami na temat swoich książek oraz ziołolecznictwa. Nie zabrakło atrakcji dla dzieci, takich jak pokazy i animacje, przygotowane przez cieszkowskich harcerzy. Impreza zakończyła się spektakularnym widowiskiem taneczno-ogniowym.

Katarzyna Ludwika z Lachowic, znana również jako Katarzyna Sapieha, to postać historyczna, która pozostawiła trwały ślad w historii gminy Cieszków. Życie tej niezwykłej kobiety były pełne wydarzeń i niecodziennych decyzji. Urodziła się 14 stycznia 1715 roku na zamku w Koźminie Wlkp. Pochodziła z wielkiego rodu Sapiehów, jej ojcem był Jan Kazimierz Sapieha – hetman wielki litewski i starosta bobrujski, natomiast matka Ludwika pochodziła z rodu Opalińskich. Znany jest też jej udział w Konfederacji Barskiej.

Młoda Katarzyna, pochodząca z rodziny o znacznych posiadłościach w Wielkopolsce, takich jak Rawicz, Koźmin, Radlin i Wieluń, wyszła za mąż w wieku 18 lat za swojego kuzyna Michała Antoniego Sapiehę, starostę gulbińskiego. Ślub odbył się bez wymaganej dyspensy na zawarcie związku między kuzynostwem, co było podstawą, 9 lat później, do jego unieważnienia. Orzeczenie w tej sprawie wydał Sąd Biskupi w Poznaniu 18 września 1743 roku. Dwa lata później Katarzyna wyszła za mąż po raz drugi – za swojego kamerdynera, Wojciecha Pawła Żywnego z Pragi. Ten mezalians wywołał spore kontrowersje wśród społeczności szlacheckiej. Choć formalnie używała nazwiska swojego pierwszego męża, nie mogła uczestniczyć w życiu towarzyskim arystokratycznego świata ze względu na niskie pochodzenie drugiego małżonka. Postanowiła nabyć dobra cieszkowskie, w tym sam Cieszków, od Henryka Flemminga w 1745 roku. Wraz z mężem przeniosła się poza granice Rzeczypospolitej, osiedlając się w Cieszkowie.

Jako właścicielka tych ziem zainicjowała rozwój swoich dóbr. Zasłynęła również ze wsparcia dla kolonistów z Rawicza, dla których wzniosła świątynię protestancką, na jej cześć nazwaną „Katharinenkirche”. Niestety, obiekt ten spłonął w pożarze Cieszkowa w 1826 roku, co przyczyniło się do utraty przez miejscowość praw miejskich. Jednak to wybudowanie kościoła katolickiego w Cieszkowie jest główną zasługą Katarzyny Sapiehy. Legenda głosi, że otrzymała ona od papieża zgodę na wzniesienie kościoła wzorowanego na Bazylice św. Piotra w Rzymie. Koszty budowy świątyni pokryła fundatorka, która prawdopodobnie była także autorką projektu ikonograficznego i programu przeznaczenia kościoła. Kamień węgielny pod świątynię położono 25 listopada 1753 roku, w dzień patronki księżnej – św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Katarzyna Ludwika Sapieha zmarła 2 marca 1779 r. w swoim majątku Lilienhoff. Pochowano ją w kościele w Cieszkowie.

MICHAŁ KOBUSZYŃSKI