Mięsień prosty brzucha swój początek ma na chrząstkach żeber V-VII, wyrostku mieczykowatym mostka i więzadle żebrowo-mieczykowatym, koniec to spojenie łonowe i grzebień łonowy kości miedniczej. Pomiędzy mięśniami jest kresa biała, której zadaniem jest połączyć brzegi mięśni prostych brzucha (pasma po obu stronach pępka).

Rozejście tej kresy powoduje rozstęp mięśni prostych brzucha (rozejście się obu mięśni prostych na boki). Rzadko zdarza się, że rozstęp samoistnie się koryguje. Czas trwania rehabilitacji zależny jest od wielkości zmiany (od kilku tygodni do roku). Bywa że pacjent kierowany jest na operację.

Aby sprawdzić, czy mamy rozszczep. wykonujemy test. Pacjentka kładzie się na plecach ze zgiętymi nogami. Terapeuta kładzie palce na linii środka brzucha. Prosimy, by podniosła lekko głowę. Gdy palce się zagłębią, oznacza to, że doszło do rozstępu. Zagłębienie na dwa palce – stan normalny, najprawdopodobniej brzuch wróci do stanu sprzed ciąży. Zagłębienie na 2,5 palca – pacjentka powinna skonsultować się z lekarzem i rozpocząć rehabilitację. Zagłębienie na cztery lub więcej palców jest wskazaniem do operacji; możemy też podjąć próbę ćwiczeń.

Wielu specjalistów w ostatnim trymestrze ciąży oraz w połogu od trzeciej doby po porodzie naturalnym i cięciu cesarskim zaleca rutynowe stosowanie testu, by rozpoznać RMPB.

W ciąży objawia się m.in. gdy podczas wstawania brzuch robi się stożkowaty. Po ciąży – mimo że pacjentka schudła – jej brzuch pozostał, a gdy się naje, brzuch wystaje jeszcze bardziej.

Przy zdiagnozowanym rozejściu w czasie ciąży zaleca się:
– nie ćwiczyć mięśni brzucha

– unikać dźwigania

– taping od 2 trymestru

– unikać pochylania i klęku.

Po porodzie:

– nadal stosujemy taping

– terapia manualna

– ćwiczymy

– nie dźwigamy

– stosujemy dietę

– prawidłowa postawa ciała.

DIETA:

– jeść często a mało

– jeść błonnik i probiotyk – codziennie dwa razy

– odstawiamy cukier

– nie dostarczamy kolagenu, tylko budulca kolagenu, np. gotujemy rosołek z nóżkami wieprzowymi i drobiowymi.

Czynniki ryzyka:
– ciąża mnoga

– zbyt silne lub zbyt słabe mięśnie brzucha

– wielowodzie

– duża masa dziecka

– otyłość

– krótki odstęp między pierwszą a drugą ciążą

– wiek pow. 35 lat

– siłownia

– forma pracy

– dieta.

Prawidłowe napięcie mięśni prostych brzucha powoduje utrzymanie trzewi w odpowiednim miejscu, a także prawidłowy ich nacisk na kręgosłup lędźwiowy. Zapobiega powiększeniu lordozy lędźwiowej i przodopochyleniu miednicy. Gdy pojawi się RMPB, funkcja ta zostaje zaburzona, co w konsekwencji może doprowadzić do przewlekłych bólów kręgosłupa, a nawet do przepukliny i przemieszczeniu się do niej narządów jamy brzusznej. Wówczas jedyną możliwością jest operacja.

Z rozstępem mięśni prostych brzucha należy udać się do fizjoterapeuty. Po porodzie zaczynamy ćwiczyć jak najwcześniej. W przypadku porodu naturalnego już w drugiej dobie, po cesarskim cięciu – w trzeciej. Wykorzystujemy czas połogu, ponieważ wówczas są najlepsze efekty. Do 3-5 miesięcy obniża się relaksyna, która pomaga nam zamknąć rozejście. Po zamknięciu ćwiczymy jeszcze pół roku, aby utrwalić efekty.

Wiadomo, że czasem trzeba coś dźwignąć. Dlatego róbmy to na napiętym brzuchu i na wydechu.

(Natalia Jasiak)