4 października w Starej Rzeźni w Miliczu odbyło się spotkanie dotyczące zawiązania współpracy międzygminnej w celu utworzenia Społecznej Inicjatywy Mieszkaniowej (SIM) w północnej części subregionu wrocławskiego.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele samorządów z gmin Brzeg Dolny, Wisznia Mała, Prusice, Oleśnica, Wołów, Oborniki Śląskie, Twardogóra, Żmigród, Cieszków, Krośnice. Gospodarzem czwartego już zebrania (poprzednie odbyły się w Wołowie i Rawiczu oraz online w formie wideokonferencji) była gmina Milicz. Na zaproszenie włodarzy przybył także Jan Węgrzyn – ekspert Krajowego Zasobu Nieruchomości, który omówił aktualne tendencje związane z przystąpieniem do SIM. Zgromadzeni goście dyskutowali o możliwościach współpracy, biorąc pod uwagę uwarunkowania swoich gmin w kontekście ewentualnego zawiązania SIM.

Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa to spółka realizująca budownictwo społeczne, działająca pod auspicjami Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Jej zadaniem jest budowanie mieszkań na wynajem o umiarkowanym czynszu. Inicjatywa skierowana jest do osób i rodzin nieposiadających własnego mieszkania w danej miejscowości, którzy dysponują środkami na regularne opłacanie czynszu, jednak ich dochody są za niskie na zaciągnięcie kredytu hipotecznego na mieszkanie. Bycie najemcą wiąże się m.in. z możliwością zamieszkania bez konieczności zaciągania wysokiego kredytu.

Umowa z SIM może jedynie obligować do wniesienia partycypacji w wysokości do 30% kosztów budowy lokalu mieszkalnego. Możliwe są o połowę niższe stawki czynszu niż na rynku komercyjnym. Dla najemców będących jednocześnie partycypantami jest opcja rozliczenia partycypacji w czynszu (tzw. wakacje czynszowe, dzięki którym najemca przez czas określony w umowie, a w przypadku emerytów – bezterminowo, będzie płacił nawet 20% niższy czynsz). W perspektywie lat beneficjenci mogą nawet uzyskać własność mieszkania.

– Poprawa dostępu do mieszkań poprzez inwestycje przeznaczone na wynajem to jeden z priorytetów polityki mieszkaniowej państwa. Szczególną rolę w tym zakresie odgrywają inwestycje zwiększające zasoby mieszkań o stosunkowo niskich czynszach, podejmowane z zaangażowaniem gmin. Chcemy dać lokatorom możliwość skorzystania ze stabilnego najmu mieszkania, z możliwością jego zakupu na własność, ale bez wiązania się z bankiem wieloletnim kredytem. Samorząd będzie mógł uzyskać na realizację projektów mieszkaniowych w SIM-ach dofinansowanie do 35 procent wartości inwestycji. Z kolei klienci, którzy będą wpłacać do 20-25 procent wartości, będą mogli po 20-30 latach nabyć prawo własności w tych mieszkaniach – poinformowała Jadwiga Emilewicz, minister rozwoju i technologii.

Wiceminister Robert Nowacki podkreślił, że powyższa inicjatywa ma być także alternatywą dla obywateli zaciągających długoterminowe kredyty hipoteczne. – To nie jest ucieczka od własności, ale zmiana podejścia. Pandemia COVID-19 pokazała, że kredyt na 20-30 lat, który dotychczas był jedyną drogą wyboru, może stać się kamieniem u szyi. To też pytanie, czy chcemy pracować po 12-14 godzin albo wyrzekać się pewnych przyjemności życia za cenę własności mieszkania? Kredyt to często zobowiązanie długoterminowe i nie powinien być jedyną możliwością na posiadanie mieszkania. Alternatywą ma być Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa – objaśnił wiceminister rozwoju i technologii.

Pozytywnie o SIM wypowiadają się także przedstawiciele Krajowego Zasoby Nieruchomości. – Poprawa sytuacji mieszkaniowej Polaków poprzez zwiększanie dostępności przystępnych cenowo mieszkań na długoterminowy, stabilny najem to nasz priorytet. Do tej pory podjęliśmy rozmowy z niemal 90 gminami, a z ponad 30 podpisaliśmy porozumienia o współpracy. Niezmiernie cieszy mnie, że po nowelizacji przepisów Krajowy Zasób Nieruchomości będzie mógł tworzyć społeczne inicjatywy mieszkaniowe oraz przystępować do istniejących Towarzystw Budownictwa Społecznego. Dotychczasowe regulacje nie przewidywały takiej formy współpracy z samorządami. Głęboko wierzę, że te rozwiązania zaowocują realizacją wielu nowych inwestycji mieszkaniowych w niedalekiej przyszłości na terenie całego kraju – ocenił prezes Bartłomiej Duziński.

Optymistycznie na te propozycje patrzą również eksperci w dziedzinie gospodarki i polityki mieszkaniowej. – Społeczny pakiet mieszkaniowy to znaczący projekt zmian w mieszkalnictwie społecznym. Co ważne, prowadzi do zwiększenia finansowego wsparcia ze środków budżetowych i KZN dla przedsięwzięć mieszkaniowych w społecznym sektorze czynszowym. Tak w zakresie kwot wsparcia, a ściślej udziału wsparcia rządowego w kosztach realizacji przedsięwzięć, jak i w zakresie przedmiotowym i podmiotowym. Chodzi tu np. o uznanie remontów i modernizacji za tytuł do wypłat wsparcia ze środków Funduszu Dopłat czy o prawo organizacji pozarządowych do ubiegania się o wsparcie z Funduszu Dopłat w tworzeniu noclegowni. Większość zmian proponowanych w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa oceniam pozytywnie i liczę, że przyczynią się one do wzrostu udziału społecznego sektora czynszowego w portfelu nowo budowanych oraz modernizowanych mieszkań – wypowiedziała się dr Alina Muzioł-Węcławowicz, ekspert w dziedzinie gospodarki i polityki mieszkaniowej oraz rewitalizacji.

MICHAŁ KOBUSZYŃSKI

FOT. Gmina Milicz w powiecie milickim