17 września – w Dzień Sybiraka i w 83. rocznicę agresji sowieckiej na nasz kraj – przy pomniku Sybiraka na parkingu przy alei Spacerowej w Miliczu przedstawiciele samorządu, stowarzyszeń i szkół upamiętnili tragiczny los Polaków wywiezionych na Sybir. Nazajutrz w Kościele Łaski odprawiona została Msza święta w intencji Sybiraków.

Przypomnijmy, iż pomnik Sybiraka stanął w Miliczu 23 października 2020, jednak panująca wówczas pandemia i restrykcyjne obostrzenia uniemożliwiły uroczystą celebrację jego odsłonięcia i poświęcenia. Dlatego dokonano tego rok temu. Fundatorem pomnika Sybiraka jest prezes Związku Sybiraków w Miliczu – Alicja Herbut z mężem. Idea powstania pomnika zrodziła się w jej głowie tuż po śmierci ojca, który przez blisko 30 lat stał na czele Związku Sybiraków w Miliczu. Pragnął on, aby w mieście pozostał jakiś znak pamięci po Sybirakach. Pomysł ów spotkał się z uznaniem burmistrza Piotra Lecha, który wskazał miejsce usytuowania kamiennej rzeźby, a koszty przygotowania fundamentu oraz montażu poniosła w całości gmina Milicz.

17 września 1939 r. walczącą z hitlerowskimi Niemcami Polskę zaatakowała od wschodu Armia Czerwona. Najeźdźcy podzielili między siebie strefy okupacyjne. Polacy zamieszkujący wschodnie województwa Rzeczpospolitej znaleźli się pod okupacją sowiecką i bardzo szybko stali się ofiarami terroru. Żołnierze polscy uznani zostali za więźniów i zamknięci w obozach. Na ponad 21 tysiącach oficerów dokonano zbrodni wojennej. Egzekucje te noszą wspólną nazwę Zbrodni Katyńskiej.

Polska ludność cywilna w znacznej ilości została zesłana na wschód ZSRR. Wielkie deportacje całych rodzin, a głównie kobiet i dzieci, poprzedzone były licznymi aresztowaniami mężczyzn, ojców rodzin. Represje można było podzielić na dwie grupy – obejmujące wojskowych oraz obejmujące ludność cywilną. Deportowanych przewożono w wagonach towarowych z zakratowanymi oknami, do których ładowano po 50 osób, a czasami więcej. Podróż na miejsce zsyłki trwała niekiedy nawet kilka tygodni. Warunki panujące w czasie transportu były przerażające, ludzie umierali z zimna, głodu i wyczerpania. Ci, którym udało się dotrzeć na miejsce zsyłki, zostali poddani niewolniczej pracy, w nędzy, chorobie i głodzie.

Związek Sybiraków przyjmuje, że wywieziono w sumie 1,35 mln Polaków. Celem była eksterminacja elit oraz ogółu świadomej narodowo polskiej ludności. Represje miały rozbić społeczną strukturę, dostarczając jednocześnie totalitarnemu sowieckiemu imperium siłę roboczą.

OPRAC, (ANKA)

FOT. Gmina Milicz