Pobudza do życia, umila pogawędki z przyjaciółmi. Pozwala więcej pracować. Oddala zmęczenie, dodaje sił witalnych. Wspomaga sportowców, ułatwia odchudzanie i pomaga w niektórych schorzeniach. W wielu aspektach kawa cieszy się dużym powodzeniem. Ale czy jej nadmiar nie szkodzi naszemu zdrowiu?

Przeciwnicy mają jej wiele do zarzucenia. Gorzka, czarna kawa nie dostarcza energii i zubaża organizm w cenne wartości odżywcze. Picie kawy zwiększa zapotrzebowanie na cynk, magnez wit. z grupy B. Kawa nie regeneruje organizmu energetycznie, lecz jedynie stymuluje jego układ nerwowy, wysyłając podstępny sygnał – zmęczenie zlikwidowane, można dalej pracować. Kofeina, wnikając do krwi, nasila uwalnianie składników energetycznych, przyspiesza akcję serca i zwiększa ciśnienie krwi, wprowadzając organizm w stan ukrytego stresu.

Kawa nieprzyjazna żołądkowi

Związki zawarte w kawie stymulują wydzielanie soku żołądkowego, powodują w wielu przypadkach zgagę. Stresogenne działanie kawy może działać skurczowo na przepływ krwi w jelitach, utrudniając procesy trawienne. Treść pokarmu zostaje w jelitach dłużej, utrudnione jest wchłanianie wartości odżywczych. Kawa może sprzyjać wzdęciom i niestrawności.

Istotną wadą kawy może być działanie drażniące na przewód pokarmowy za sprawą grupy kwasów karboksylowych. Niektóre firmy wprowadziły na rynek kawy o obniżonej zawartości tych związków, określane jako łagodne, niedrażniące. Poleca się je wrzodowcom.

Na czczo czy po posiłku?

A to zależy. Delektowanie się kawą na czczo podrażnia błony śluzowe. Można to złagodzić, dodając śmietankę czy mleko, aby zalkalizować treść żołądka. Wrzodowcom będzie służyć kawa wypita po posiłku, czego z kolei nie powinno się polecać osobom z niedoborem żelaza (polifenole mają zdolność wiązania żelaza i utrudniają jego wchłanianie), bo spożycie dania mięsnego z kawą może zaburzyć wchłanianie żelaza o 40%.

Plusy picia kawy

Znakomity nastrój oraz wiele przesłanek do działania terapeutycznego – kofeina i tworzące się z niej w organizmie metabolity (teofilina, teobromina) zwiększają wydzielania neuroprzekaźników; dopamina, adrenalina, noradrenalina, które wpływają na korę mózgową, poprawiają pamięć. Polepsza się praca mięśnia sercowego, rozszerzają się naczynia krwionośne, co ma wpływ na aktywność fizyczną. Działa moczopędnie, zwiększa ciepłotę ciała. Kawa wypita 45 minut przed wysiłkiem zwiększa spalanie zbędnego tłuszczu.

Kawa a nadciśnienie

Po wypitej filiżance kawy ciśnienie krwi może wzrastać i jest tak ok. 2-3 godziny po jej spożyciu. Jeśli kawa wypijana jest systematycznie każdego dnia, efekt ten zanika. Dopiero po jednym dniu abstynencji od picia kawy ciśnienie krwi może wzrosnąć o kilka kresek. Osoby z podwyższonym ciśnieniem wypijają kawę okazjonalnie. Może bowiem dojść do zaburzeń w pracy mięśnia sercowego. Picie kawy w umiarkowanych ilościach nie zwiększa ryzyka wzrostu nadciśnienia.

Pić czy nie pić?

Obecnie zaleca się nieprzekraczanie dawki 500 mg kofeiny na dzień (4-5 filiżanek). Nadmierne pice kawy może powodować zbytnią pobudliwość, niepokój, zaburzenia pracy serca. Kawę powinni ograniczać ludzie będący w ciągłym stresie, mający problemy z układem krążenia czy zagrożeni problemami ze strony układu pokarmowego albo osteoporozą. Należy pamiętać, że kofeina znajduje się także w herbacie i coli.

Piotr Kaźmierczak, dietetyk kliniczny

Poradnie dietetyczne:

Przychodnia „Familia”, ul. Mickiewicza 2a

Przychodnia „Na Parcelkach”, ul. Grudzielskiego 25