1 marca w Miliczu z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych odbyła się uroczystość upamiętniająca bohaterów polskiego podziemia niepodległościowego. Wiązanki kwiatów złożono przy skwerze na ul. 11 Listopada. Cztery dni później na terenie kąpieliska Karłów zorganizowano XI edycję Biegu Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym”.

W uroczystości uczestniczyli samorządowcy oraz przedstawiciele szkół, stowarzyszeń, organizacji kombatanckich, służb mundurowych, a także poczty sztandarowe oraz grupy rekonstrukcyjne. Przy Skwerze Żołnierzy Wyklętych stanęła warta honorowa.

Najpierw odśpiewano hymn państwowy przy akompaniamencie Milickiej Orkiestry Dętej. Następnie dyrektor Ośrodka Kultury w Miliczu przypomniała tragiczne losy żołnierzy wyklętych na przykładzie Zygmunta Szendzielarza ps, „Łupaszka” i Danuty Siedzikówny ps. „Inka”. – Dziś zebraliśmy się przed pomnikiem, aby złożyć im hołd. Zygmunt Szendzielarz walczył z wrogami Polski od 1939 do 1945 r. Został skazany na 19-krotną karę śmierci. Do dziś nie znamy miejsca spoczynku jego szczątków. Danuta Siedzikówna był sanitariuszką w oddziale „Łupaszki”. Była aresztowana, torturowana i również skazana na karę śmierci. W okrutnym śledztwie nie wydała nikogo. Zginęła w wieku 18 lat. Jej ostatnimi słowami były „niech żyje Polska!”. Gdy skończyła się wojna, nasz kraj nie odzyskał niepodległości. Rządzili okupanci radzieccy, oddani Stalinowi. Ludzie sprzeciwiający się komunizmowi byli wtrąceni do więzień, sowieckich łagrów. Byli upokarzani, torturowani i często skrytobójczo mordowani – przypomniała Sylwia Szydłowska-Małecka.

Z kolei burmistrz Milicza mówił o tym, że przez wiele lat historia o nieugiętych bohaterach podziemia antykomunistycznego była zakłamywana i hańbiona. – Obowiązkiem każdego cywilizowanego narodu jest dbać o to, aby utrzymać pamięć o tych, którym zawdzięcza się byt narodowy i niepodległy. Szczególnie dotyczy to osób, które przez lata były hańbione, wyszydzane i zakłamywane. W dniu zakończenia wojny i podpisania traktatów pokojowych ci ludzie zobaczyli, że nie niesie to ze sobą wolności, że wierni przysiędze wojskowej będą skazani na dalszą walkę. Była ona straceńcza i beznadziejna. Wiedzieli, że skończą w kazamatach lub grobie. Europa, pijana od nastrojów pokojowych, nie chciała burzyć tej atmosfery pamięcią o nich. Zapominano o nich i wyklinano – powiedział Piotr Lech. Dzieje lokalnych żołnierzy wyklętych opowiedział zebranym Jerzy Rudnicki – przedstawiciel wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

W niedzielę na terenie kąpieliska Karłów pojawiła się blisko setka biegaczy, aby wziąć udział w XI edycji Biegu Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym”. Przed rozpoczęciem rywalizacji burmistrz Milicza wręczył pamiątkowe statuetki przyjaciołom biegu – Alicji Rak, córce ppor. Antoniego Ptaka, oraz Marcinowi Calowowi – Nadleśniczemu Nadleśnictwa Milicz.

Do wyboru były dwa dystanse – 1963 metry (nawiązanie do roku, w którym zginął ostatni poległy w walce żołnierz wyklęty – Józef Franczak ps. „Lalek”) oraz 5 km – trasa imienia lokalnego weterana walk o wolność i niepodległość, ppor. Antoniego Ptaka ps. „Lis” i „Paweł”. Wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe medale, a najlepsi zawodnicy i zawodniczki oraz najstarszy i najmłodszy – statuetki. Na krótszym dystansie triumfowali Oliwia Chytrowska i Kamil Kamiński, a w biegu na 5 km – Marta Chytrowska i Jakub Leśniak.

MICHAŁ KOBUSZYŃSKI

FOT. Ośrodek Kultury w Miliczu / M. Kobuszyński