Jeden i drugi napój wykazuje właściwości pobudzające, a to głównie za sprawą obecnej w nich kofeiny. Kofeina oraz powstające z niej w organizmie metabolity, które silnie pobudzają ośrodkowy układ nerwowy, usuwają oznaki zmęczenia, ułatwiają procesy myślowe, poprawiają nastrój, zwiększają aktywność mięśnia sercowego, zwiększają ukrwienie mózgu i mięśni szkieletowych.

Nic więc dziwnego, ze oba napoje aktywnie wspomagają naszą kondycję psychofizyczną podczas różnego rodzaju prac. Jednak herbata nie działa aż tak aktywnie jak kawa, mimo że ilość zawartej w niej kofeiny wcale nie jest mała. Szklanka gotowego naparu zawiera ok. 50-60 mg kofeiny, ale związek ten występuje w złożonym kompleksie z garbnikami i kwasami organicznymi, przez co jest znacznie wolniej uwalniany i wchłaniany przez organizm.

W przypadku kawy kofeina występuje w stanie wolnym, w związku z czym działa niezwykle szybko i pobudza organizm niemal natychmiast. Herbata takich właściwości nie ma, ale uwaga – jeżeli wypijemy 2-3 herbaty pod rząd, dostarczymy duże dawki wolno uwalniającej się kofeiny, która może zapewnić pobudzenie na wiele godzin. Herbaciana uczta późnym wieczorem może się więc zakończyć bezsennością!

Jak wykazano w wielu badaniach, znaczne spożycie kawy może wpływać na zwiększenie poziomu cholesterolu we krwi. Za efekt ten odpowiedzialne są wchodzące w skład tłuszczu kawowego diterpeny. W poszczególnych rodzajach naparu kawy występuje jednak różna zawartość tych związków. Najwięcej szkodliwych diterpenów zawiera kawa parzona po turecku oraz zalewana wrzątkiem i to właśnie ona najsilniej może podwyższać poziom cholesterolu. Bardziej przyjazna wydaje się kawa filtrowana przez filtr papierowy oraz rozpuszczalna. W naparach tych zawartość diterpenów jest znikoma. Kawa rozpuszczalna jest wysuszonym wodnym ekstraktem kawy naturalnej i w trakcie procesu produkcji prawie całkowicie pozbawiona jest tłuszczu, w tym diterpenów. W przypadku kawy filtrowanej tłuszcz kawowy oraz zawarte w nim diterpeny osadzają się na bibule filtra i nie przechodzą do naparu.

Piotr Kaźmierczak, dietetyk kliniczny

Poradnie dietetyczne:

Przychodnia „Familia”, ul. Mickiewicza 2a

Przychodnia „Na Parcelkach”, ul. Grudzielskiego 25