Pessary, znane od wieków (stosowane już w czasach starożytnych), nadal są powszechnie stosowane. Obecnie przeżywają renesans w uroginekologii. Udoskonalone modele i nowoczesne koncepcje leczenia, które umożliwiają codzienne, samodzielne zakładanie przez pacjentki, poszerzają obszar terapeutyczny, dzięki któremu leczenie przynosi lepsze efekty.

W Stanach Zjednoczonych 85% ginekologów i 98% uroginekologów poleca swoim pacjentkom pessary. Kiedyś wykonywane były one z różnych materiałów – od granatów po wełnę. Obecnie przeważa silikon, który ma wiele zalet, np. nie wchłania zapachu i wydzieliny, a ponadto jest hipoalergiczny. Silikon, z którego pessary są wykonane, jest miękki i delikatny.

Skuteczność pessaroterapii zależy od doboru właściwego rozmiaru pessara, przestrzegania przez pacjentkę trybu stosowania i – co najważniejsze – przestrzegania zasad higieny.

Wskazania do zakładania pessarów:

– nietrzymanie moczu

– obniżenie/wypadanie narządów miednicy mniejszej

– diagnostycznie w przypadku tzw. „ukrytego nietrzymania moczu”

– inne stany związane ze zmianą statyki dna miednicy

– zapobieganie progresji obniżenia

– u młodych kobiet z urazem, u których ryzyko rozwoju obniżenia jest wysokie (Dietz i Simpson 2008)

– przewlekłe choroby płuc, zaparcia, praca wymagająca ciągłego dźwigania (Mouristen i wsp. 2007).

Warunki stosowana pessarów przez pacjentkę:

– należy go zmieniać (np. zmiana rozmiaru lub gdy się „zużyje”)

– nie może wypadać

– kobieta nie może czuć dyskomfortu ani bólu

– nie może utrudniać oddawania moczu,

– przede wszystkim musi być dobrze tolerowany przez pacjentkę.

Pessary stosujemy od rana do nocy u pań z dużym ryzykiem obniżenia i w przypadku dużych obciążeń, u kobiet z mniejszymi problemami doraźnie podczas aktywności fizycznej, a także w okresie ciąży, np. przy niewydolności szyjki macicy – wówczas jest on dobierany przez lekarza ginekologa, tzw. pessar Cerciage – położniczy.

Mamy różne rodzaje pessarów, m.in. kostkowy (najczęściej stosowany), pierścieniowy, cewkowy, kołnierzowy ze zgrubieniem na okolicę cewki moczowej. Pessary są dobrze tolerowane przez ponad 70% badanych kobiet. Powinny być dobierane indywidualnie do każdej pacjentki przez lekarza lub fizjoterapeutę uroginekologicznego. Wyjątek stanowią pessary położnicze.

Jak w każdej terapii pacjentka musi zostać poinformowana o celach i zasadach stosowania, ryzyku powikłań, które zdarzają się rzadko.

(mgr Natalia Jasiak)