Tworzenie grup producentów rolnych przynosi wiele pozytywnych aspektów. Okazuje się, że zrzeszanie pojedynczych gospodarstw jest możliwe w najtrudniejszych branżach, takich jak choćby produkcja mleka.

Wieloletnie doświadczenia, zarówno europejskie, jak i polskie, wskazują jednoznacznie, że zrzeszanie się rolników daje szereg korzyści. Pozwala m.in. na zmniejszenie kosztów gospodarowania, uzyskiwanie lepszej pozycji przetargowej zarówno na rynkach zbytu, jak i zaopatrzenia w środki do produkcji, a także w dostępie do informacji rynkowej. Pozioma oraz pionowa integracja producentów umożliwia ponadto dostarczanie na rynek dużej ilości jednolitej partii produktów o powtarzalnej jakości, jak również nawiązywanie bezpośrednich kontaktów z odbiorcami, co skutkuje skracaniem łańcuchów dostaw.

Współdziałanie w grupie producentów rolnych skutkuje ograniczeniem roli pośredników i przejęciem ich części marży handlowej, co prowadzi do zwiększenia opłacalności produkcji i kształtowania stabilniejszej pozycji na rynku oraz zwiększenia dochodów producentów. W warunkach konkurencji rynkowej poprawa efektywności produkcji rolniczej stanowi kluczowe wyzwanie i przed pojedynczym rolnikiem, i przed grupami producenckimi. Dotyczy to szczególnie rynków produktowych, które wymagają stosowania nowoczesnych technologii produkcji oraz wysokiej jakości potencjału genetycznego zwierząt i roślin. Do takich bez wątpienia należy rynek mleka. Jest on ważny dla gospodarki z punktu widzenia zaspokojenia zapotrzebowania Polaków na mleko i jego przetwory, ich eksportu, a także dla zapewnienia trwałości produkcji bydła mlecznego w Polsce.

Rynek mleka należy do wiodących rynków surowcowych pochodzenia zwierzęcego. Stanowi kompleks składający się z trzech powiązanych ze sobą części, będących zarazem kolejnymi ogniwami łańcucha marketingowego mleka. Pierwsze ogniwo, produkcja mleka, odbywa się w gospodarstwach rolnych, zajmujących się chowem bydła mlecznego. Drugim elementem tego łańcucha jest przetwórstwo mleka, a trzecim – jego dystrybucja. Ich sprawne funkcjonowanie determinuje krajową podaż mleka, którą uznać należy za element o bazowym znaczeniu dla całego łańcucha dostaw tego produktu.

Dla organizacji rynku mleka w Polsce ogromne znaczenie mają grupy producentów rolnych. Współpraca w ramach grupy producenckiej wiąże się z wieloma korzyściami dla rolników. Najistotniejsze z nich to ograniczenie kosztów produkcji mleka, wyższa wydajność produkcji, ograniczanie, a nawet eliminacja problemów zdrowotnych krów (co wpływa na minimalizację kosztów weterynaryjnych). Dodatkowym aspektem są tu również korzyści społeczne dla rolników – wzrost satysfakcji z produkcji, nawiązywanie nowych kontaktów, wzajemne wsparcie i pomoc w trudnych sytuacjach.

Integrowanie się w grupy jest popularne wśród producentów mleka. Ich funkcjonowanie stanowi jednak duże wyzwanie dla integratora, ponieważ mleko to specyficzny surowiec ze względu na skład oraz jakość, co utrudnia realizację wspólnej sprzedaży w ramach grupy. W klasycznym modelu funkcjonowania grupy rolnicy, którzy podejmują próby wspólnej sprzedaży, najczęściej posiadają indywidualne zbiorniki chłodzące na mleko. Chociaż są zrzeszeni, sprzedawane przez nich mleko jest poddawane indywidualnej ocenie, a grupa daje im atut wspólnego występowania podczas negocjacji cenowych z odbiorcą mleka. Pomimo utrudnionej współpracy w zakresie wspólnej sprzedaży dotychczasowe doświadczenia pokazują, że tworzenie grup producenckich na rynku mleka jest możliwe. Ponad połowa grup producentów mleka w Polsce pochodzi z terenu województwa wielkopolskiego.

(AGRO INTEGRACJA)