W miniony piątek w Szkole Podstawowej nr 1 im. Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907 w Koźminie Wlkp. zorganizowano święto patrona placówki. Uczniowie przygotowali program artystyczny, a ponadto rozstrzygnięto okolicznościowe konkursy.

Uroczystości rozpoczęły się rano na placu przed szkołą, gdzie na maszt wciągnięta została flaga. Odśpiewano przy tym hymn państwowy i złożono znicze pod tablicą Janusza Podlewskiego. Następnie wszyscy udali się na Mszę św. do kościoła pw. Św. Wawrzyńca.

Dalsza część uroczystości odbywała się w szkole. Z okazji 113. rocznicy strajku dzieci koźmińskich (w latach 1906/1907) zorganizowano uroczysty apel. Uczniowie przygotowali krótką inscenizację tematyczną. Ponadto przeprowadzono oficjalne pasowanie pierwszaków na uczniów.

Przy okazji ogłoszono wyniki konkursów, które związane były z patronem koźmińskiej Jedynki. Na konkurs plastyczny wpłynęły 73 prace. W jury znalazły się Janina Sierszuła, Mariola Szkudlarek i Monika Raś. Pierwsze miejsce zajęła Wiktoria Puźniak z klasy Ib, a kolejne lokaty przypadły Poli Sempińskiej z Ib i Idze Wielebskiej z Ia.

Nagrodzono także finalistów konkursu wiedzy pod hasłem „Co wiem o patronie szkoły?”. Testy oceniała komisja w składzie: Janina Sierszuła, Mariola Szkudlarek i Monika Raś. W kategorii klas III-IV zwyciężył Olaf Kamiński, a w gronie uczniów klas V-VIII najlepsza była Maja Talaga.

– Święto patrona jest okazją do wspomnień, które – choć minione – zawsze pozostają w pamięci. Jest też okazją do sięgnięcia w przeszłość, przywołania pamięci o wydarzeniach i ludziach. Takim bardzo ważnym wydarzeniem w historii naszej szkoły był strajk uczniów przeciwko nauczaniu w języku niemieckim. Nasza szkoła jest nie tylko świadkiem wydarzeń, ale również historii pisanej przez jej uczniów. Dlatego dzisiaj możemy być dumni, że jesteśmy wolnym narodem i uczymy się w nowoczesnej szkole, gdzie kultywowana jest historia i tradycja – powiedział podczas uroczystości dyrektor Jacek Zawodny.

Z zapisów kroniki Szkoły Katolickiej w Koźminie (1873-1928) wynika, że protest rozpoczął się 19 września 1906 roku. Tego dnia kilkoro uczniów zwróciło dane im przez nauczycieli katechizmy i podręczniki historii biblijnej w języku niemieckim, oświadczając, że nie będą odpowiadać na pytania w języku niemieckim. Z każdym dniem wzrastała liczba strajkujących, którzy – wspierani przez rodziców – coraz śmielej walczyli w obronie ojczystego języka. W październiku 1906 roku było ich już 183. Wobec wszystkich „niepokornych” zaborcy stosowali różnorodne kary, np. codzienne areszty popołudniowe, w trakcie których zmuszano dzieci do uczenia się wierszy z literatury niemieckiej, względnie całych stron niemieckich podręczników historii i geografii, do domu zadawano do przepisywania po kilka stron z podręczników niemieckich, dotkliwie bito trzcinką po rękach oraz przedłużano obowiązek szkolny. Strajk wygasł 5 lipca 1907 roku.

MICHAŁ KOBUSZYŃSKI